Radiotherapie bij volwassenen
Radiotherapie is bij veel soorten van kanker een effectieve behandeling en kan dit voor de meeste hersentumoren en uitzaaiingen in de hersenen ook zijn.
Hoe wordt radiotherapie toegepast?
- Genezende (curatieve) behandeling
- Aanvullende (adjuvante) behandeling.
- Verzachtende (palliatieve) behandeling
In de meeste gevallen wordt die radiotherapie gegeven als aanvullende behandeling volgend op een operatie of in combinatie met chemotherapie. Soms heeft het de voorkeur om een hersentumor patiënt alleen te bestralen.
De werking
De radiotherapie maakt gebruik van straling die wordt opgewekt met een hoge elektrische energie. Deze straling dringt diep door in het weefsel en veroorzaakt schade aan de cel doordat hij daar het DNA kapot maakt. Als de DNA veel schade oploopt, kunnen de cellen zich niet meer delen en sterven ze af en vooral de op hol geslaagde snel groeiende kankercellen zijn daar extra gevoelig voor. Gezonde cellen worden zoveel mogelijk ontzien maar er is niet aan te ontkomen dat daar ook een aantal va worden geraakt. Echter deze gezonde cellen hebben een beter kapotte cellen reparatie systeem en daarom herstellen de meeste daardoor weer van van deze aangerichte schade.
Persoonlijk behandelingsplan
Om een zo goed mogelijk resultaat van de behandeling te krijgen met zo min mogelijk bijwerkingen moet per patient een persoonlijk behandelingsplan door de radiotherapeut opgesteld worden. Daarbij is het zeer nauwkeurig in kaart brengen van de plaats van de tumor en dus het gebied wat bestraald moet worden van groot belang, alsmede de dosering en tijd van bestraling, waarbij de balans tussen doden van de tumorcellen en gezond houden van de rest van het lichaam per persoon zeer nauwkeurig van te voren tegen elkaar worden afgewogen maar indien nodig ook tussen de behandelingen door wordt bijgesteld.
Het te bestralen gebied wordt dus per patiënt bepaald en is afhankelijk van een aantal factoren:
- Tumor specifieke factoren: van belang hierbij zijn zaken als het type, de grootte en het ontwikkelingsstadium alsmede woekering en uitzaaiing van de kanker
- Patiënt specifiek factoren: van belang hierbij zijn als de leeftijd en de algemene gezondheid van de patiënt
- Heelkundige factoren: van belang hierbij is vooral het type ingreep.
Bestraling is een plaatselijke behandeling. Alleen het gebied van de tumor en de randen eromheen worden behandeld. Er zijn verschillende vormen van radiotherapie. Meer informatie daarover vind je hieronder.
Het doel van radiotherapie
Het doel van de radiotherapie bij hersentumoren is tweeledig:
- Het bestrijden van de tumor. Bij een hersentumor die bij een operatie verwijderd is, maar waarvan een stukje is achtergebleven, ligt de nadruk van de radiotherapie op het bestrijden van de tumor.
- Het verbeteren van de kwaliteit van leven van de patiënt. Bij kwaadaardige hersentumoren die niet verwijderd kunnen worden ligt de nadruk op het remmen van de tumorgroei waardoor de klachten van de patiënt verbeteren.
Toepassing
De radiotherapie behandeling kan in zijn algemeenheid op twee manieren worden gegeven:
- Uitwendig. De meeste hersentumoren worden uitwendig bestraald met een zogenaamde lineaire versneller. De lineaire versneller lijkt op een groot röntgenapparaat dat om de patiënt kan draaien. De bestralingsbundel kan zo vanuit verschillende posities op de tumor in het hoofd worden gericht.
- inwendig. Bij een inwendige bestraling worden één of meerdere radioactieve bronnen in de tumor geplaatst waarbij de tumor van binnen uit wordt bestraald. Hierbij kan in de nabijheid van de bron(nen) een hoge bestralingsdosis worden toegediend terwijl de dosis op enige afstand van de bron al beduidend minder is. Bij hersentumor kanker is deze vorm van bestraling vaak niet mogelijk omdat de tumor te moeilijk toegankelijk is voor het plaatsen van de radioactieve bronnen.
Betrouwbare algemene informatie over bestraling kan o.a. in dit filmpje van het KWF worden bekeken.
Klik hieronder voor meer informatie over:
Voor een hersentumor bij een kind lees het artikel "Radiotherapie behandeling bij kinderen"
Aanvullende informatie: Patiënten folder VUMC: Bestralingsbehandeling bij een hersentumor