Hersentumor gradatie

Hersentumoren kunnen op verschillende manieren ingedeeld worden zoals te lezen is in ons artikel Wat is een hersentumor? Maar naast de indeling primaire en secundaire hersentumoren en goedaardig en kwaadaardig tumoren is voor de behandeling vooral de wetenschappelijke WHO hersentumoren classificatie van belang. In deze classificatie worden alle hersentumoren verdeeld in vier WHO classificaties. In het artikel hieronder staat deze vorm van gradatie verder beschreven.

De 4 hersentumor gradaties

Al heel lang worden hersentumoren in 4 gradaties ingedeeld, grofweg geeft dit aan hoe kwaadaardig een hersentumors is. Deze gradaties worden internationaal ook vaak met de Romeinse cijfers I, II, III en IV aangeduid. Heel kort door de bocht zou je het volgende over de 4 gradaties van hersentumoren kunnen zeggen.

Hoe kwaadaardig een hersentumor is, wordt aangegeven in graden:

• Graad I tumoren zijn meestal goedaardig en komen bijna alleen bij kinderen voor
• graad II tumoren zijn nog vrij goedaardig en worden ook nog laaggradig genoemd maar kunnen zich vaak na verloop van tijd tot hooggradige graad III en daarna zelfs graad IV ontwikkelen
• graad III is een hooggradige tumor waarbij een verandering van de celkernen en toename van de groei van de bloedvaten duidelijk waarneembaar wordt en het is daarmee al duidelijke een kwaadaardige tumor die zich verder aan het ontwikkelen is en vroeg of laat vaak een graad IV kunnen worden.
• graad IV tumoren zijn zeer kwaadaardig. Er is sprake van duidelijke ongeremde celdeling en groei en een tumor die zich snel uitbreid. Toch zijn er mensen die nog heel lang met deze tumor kunnen leven, zeker als de tumor daar goede tumor markers heeft. De bekendste en meest voorkomende tumor is een Glioblastoma Multiforma (GBM)

Aantal hersentumoren naar gradatie

Bron grafiek: IKNL

Hiernaast een overzicht van het percentage hersentumoren diagnoses bij volwassen naar gradatie 1,2,3 en 4.

Graad 1 hersentumoren komen vooral bij kinderen voor en komt bij volwassenen bijna nooit voor.

Bij het krijgen van de diagnose hersentumoren heeft:

• ca. 0% van de patiënten graad I
• ca. 15% van de patiënten graad II
• ca. 9% van de patiënten graad III
• ca. 76% van de patiënten graad IV

WHO 2016 hersentumor classificatie

Begin 2014 heeft Stichting STOPhersentumoren.nl de medische wereldtop op hersentumor gebied naar Nederland gehaald. Tijdens een vierdaags congres in Haarlem werd een groot wereldwijd project gestart dat geleid heeft tot een zeer belangrijke vooruitgang op het gebied van genezing van hersentumoren. De opdracht die ze daarbij kregen was om tot een nieuwe wereldwijde classificatie van hersentumoren te komen met als doel daarmee tot een betere diagnose en behandeling voor hersentumor patiënten te komen..

Historisch werden tot dan toe hersentumoren geclassificeerd en gediagnosticeerd door de manier waarop ze onder de microscoop bekeken (histologie). Echter doordat er op moleculair niveau vele tumormarkers bekend waren, was het tijd voor een morfologische indeling. Dankzij dit initiatief en de bijdrage van onze Nederlandse STOPhersentumoren.nl stichting is daaruit een nieuwe classificatie voort gekomen. Deze was zo goed dat hij in 2016 door het hoogste wereldwijde orgaan op gezondheidsgebied, het WHO - World Health Organization is overgenomen en nu overal ter wereld wordt gebruikt.

De nieuwe 2016 hersentumor classificatie was een bundeling van de kennis van met name de meest vooraanstaande neuro-oncologen en neuropathologen. Deze classificatie omvat het evalueren van beide:

• De genetische informatie van de tumor (moleculaire markers)

en

• De histologie (de manier waarop de tumor onder een microscoop kijkt

Ofwel:

De meer specifieke classificatie leidt tot een meer accurate prognose en helpt de behandeling te begeleiden, omdat van sommige behandelingen is aangetoond dat ze beter werken tegen tumoren met bepaalde markers. Er komen nu minder over- of onderbehandelingen voort. Bovendien kunnen patiënten nu veel makkelijker in aanmerking komen voor klinische onderzoeken of andere therapieën die geschikt kunnen zijn voor hun specifieke tumor. Het heeft dus geleidt naar een veel betere diagnose en een behandeling die daar op afgesteld kan worden.

Wat is er nieuw?

De nieuwe classificatie bevat moleculaire informatie die eerder niet was opgenomen. Deze nieuwe entiteiten, varianten en patronen, zoals IDH-wildtype en mutant, helpen een tumor verder te identificeren. Om een indruk te geven, zie het voorbeeld hieronder:

Het aanvullende moleculaire detail zorgt voor een meer objectieve, precieze benadering van het classificeren van een tumor. Twee tumoren kunnen er bijvoorbeeld hetzelfde uitzien als ze onder een microscoop worden bekeken, maar wanneer hun genetische samenstelling wordt onderzocht, zijn er duidelijke verschillen in de tumoren.

Meer info:

Kijk hier voor de volledige lijst van de 2016 WHO Classifiacite voor tumoren in het centrale zenuwstelsel

Of kijk hier voor een samenvattende publicatie van de 2016 WHO Classificatie.

Klaar voor toekomstige groei

Met deze nieuwe WHO 2016 hersentumor classificatie is een goede basis gelegd voor de toekomst. Aan de hand van nieuwe onderzoeken zal dit tot een nog betere diagnose en persoonlijke behandeling leiden. Er zullen steeds meer moleculaire markers gezocht en gevonden gaan worden zoals bijvoorbeeld te lezen is in ons nieuwsbericht "Nieuwe DNA biomarkers kunnen sleutel zijn bij kanker behandeling" 

Daarnaast staat er met deze nieuwe classificatie meer mogelijkheden tot automatisering, standaardisering en daarmee versnelling van de hersentumor diagnose open zoals bijvoorbeeld al te lezen is in ons artikel "Zelflerend logeritme voor hersentumor classificatie"

Lees ook: DNA

Gradatie en prognose

De hersentumor gradatie geeft hulp bij het afstemmen van een optimaal individueel behandelplan maar zegt daarnaast ook iets over de gemiddelde overlevingskans. Let daarbij wel op dat het gemiddelden zijn en dat die cijfers bijna niets zeggen over de overlevingskans van een individueel persoon want dat kan om tal van redenen een hele grote afwijking ten opzichte van de gemiddelden zijn.

Percentage overleving in 3 jaar per gradatie

Voor meer grafieken en cijfers zie het artikel over hersentumor cijfers